O‘zbekistonda dollar kursi so‘nggi 21 oy ichidagi eng past darajaga tushdi

O‘zbekistonda dollar kursi 12 305,8 so‘mgacha pasaydi, bu 2023-yil dekabrdan buyon eng past ko‘rsatkich bo‘ldi. Markaziy bank ma’lumotiga ko‘ra, milliy valyuta ketma-ket to‘rtinchi savdo sessiyasida mustahkamlanib, shu vaqt ichida 1,75% (+219 so‘m) ga o‘sdi.

2025-yil boshidan buyon dollar so‘mga nisbatan 4,6% ga — qariyb 600 so‘mga arzonladi. Taqqoslash uchun, 2024-yilning shu davrida so‘m 2,8% ga, 2023-yilda esa 7,3% ga qadrsizlangandi. Shunday qilib, joriy yil dinamikasi so‘nggi yillardagi bosqichma-bosqich devalvatsiya trendidan keskin farq qilmoqda.

So‘mning mustahkamlanish sabablari
Iqtisodchilar buni bir nechta omillar bilan izohlamoqda:

• eksport tushumlarining oshishi (yanvar–iyul oylarida eksport 34,9% ga oshib, $20,1 mlrdni tashkil qildi);

• oltin eksportidan tushgan daromadlarni sterillash (yil boshidan beri $7,7 mlrd);

• migrantlar pul o‘tkazmalari hajmining ko‘payishi (1-yarim yillikda $8,2 mlrd, +27%);

• tashqi savdo taqchilligining $7,2 mlrd dan $4,2 mlrd ga qisqarishi.

Shuningdek, ichki talab ham ta’sir ko‘rsatmoqda: avgust oyida ko‘plab oilalar kontrakt va superkontrakt to‘lovlari uchun valyuta jamg‘armalarini so‘mga almashtirmoqda.

Xalqaro omillar
Global miqyosda ham dollar kursi pasaymoqda: yil boshidan buyon AQSh valyutasi indeksi qariyb 10% ga tushdi. Xalqaro valyuta jamg‘armasi avvalroq O‘zbekiston valyuta kursi tebranishlariga ko‘proq erkinlik berganini qayd etgandi. Apreldan keyin bir kunlik o‘zgarish diapazoni 12 so‘mdan 47 so‘mgacha kengaydi.

Xulosa qilib aytganda, so‘mning mustahkamlanishi tashqi tendensiyalar bilan bir qatorda mamlakat ichki iqtisodiy omillarini ham aks ettirmoqda.